Cecile Janssens

Wij zijn geraakt door het overlijden van onze oud-collega

Cecile Janssens (1968 – 2022)

Cecile was van 1998 t/m 2012 werkzaam binnen het Erasmus MC Universitair Medisch Centrum te Rotterdam, laatstelijk als bijzonder hoogleraar Translationele Epidemiologie in Genoomonderzoek binnen de afdeling Epidemiologie. Eind 2012 werd ze benoemd tot hoogleraar aan Emory University in Atlanta en heeft daar haar carrière voortgezet.

Cecile begon in de economie en de psychologie en kwam gaande weg in de epidemiologie terecht. Haar onderzoek betrof de voorspellende waarde en het potentiële nut van genoomprofilering bij de preventie en behandeling van complexe ziekten. Haar werk omvatten methodologische en empirische studies naar de validiteit, bruikbaarheid en impact op de volksgezondheid van genoomprofilering, beoordeling van persoonlijke genetische tests, en de ethische, juridische en maatschappelijke kwesties van genetische tests voor complexe ziekten. Zij aarzelde hierbij niet om tegen heilige huisjes aan te schoppen en haar opinie heel helder neer te zetten en verwierf internationaal aanzien met haar werk.

In Atlanta heeft ze zich veel met onderwijs bezig gehouden. Met veel enthousiasme en gedrevenheid zette ze een cursus op over de wetenschap achter actuele nieuwsberichten voor studenten van uiteenlopende studierichtingen. Daarin was centraal de vraag ‘wat voor studie zit er achter het nieuws?’ en werden studenten geleerd om kritisch het wetenschappelijk onderzoek achter het nieuws te lezen en te beoordelen. Hiermee kon ze de kern begrippen van de epidemiologie op een meeslepende manier overbrengen.

Op vergelijkbare manier wilde ze het publiek onderwijzen: in haar befaamde NRC columns legde ze uit wat er allemaal mis kan zijn in een wetenschappelijk artikel en hoe jubelberichten over wetenschap vaak berusten op artikelen die de toets van degelijk wetenschap echt niet doorstaan. Ook schreef ze over hoe wetenschappelijke inzichten plots kunnen veranderen met ‘’paradigma shifts’’. Over het overheidsbeleid tijdens de pandemie heeft ze zich kritisch uitgelaten, met name over het gebrek aan uitleg over de regels waardoor mensen de maatregelen niet konden begrijpen en daardoor niet goed konden toepassen en volhouden.

Zelf ziek en in het ziekenhuis schrijft Cecile haar laatste NRC column eind juni dit jaar. Hierin vertelt ze hoe de epidemiologische getallen voor haar als individu weinig betekenis hebben: ‘’ Ik lig hier in het ziekenhuis niet als een groep patiënten met acute leukemie. Ik lig hier als één patiënt. Ik genees niet voor 60 procent, ik kom er bovenop of niet. Het is 100 procent of 0 procent. Wat ik wil weten is: hoor ik bij die 60 procent die een 100 procent kans heeft of de 40 procent die een 0 procent kans heeft? Maar die vraag kan de wetenschap nog niet beantwoorden.” De tijd wel.

Wij herinneren haar als een vriendelijk mens met veel gevoel voor humor en ook als iemand met een duidelijke mening die zij niet onder tafels of stoelen schoof: zij zei wat ze vond. Cecile was ook een betrokken collega en altijd bereid om mee te denken en te praten.

Wij wensen haar naasten, familie en vrienden veel sterkte toe met dit enorme verlies.

Namens alle oud-collega’s,
Prof. dr. Myriam G.M. Hunink, Klinische Epidemiologie
Prof. dr. M. Arfan Ikram, afdelingshoofd Epidemiologie
Prof. dr. A. Burdorf, afdelingshoofd Maatschappelijke Gezondheidszorg